Là một trong bốn nước lớn xuất khẩu hoa quả vào thị trường Việt Nam (VN), hoa quả Australia ngày càng được người tiêu dùng VN ưa chuộng. Tuy nhiên, từ 1.1.2015, Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) - Bộ NNPTNT ngừng cấp giấy phép cho các doanh nghiệp (DN) NK hoa quả từ thị trường này, để có được những thông tin về việc tạm ngừng NK đối với hoa quả từ Australia, PV Báo Lao Động có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Xuân Hồng - Cục trưởng Cục BVTV.

- Từ năm 2014, tại bang Nam Australia đã bùng phát dịch ruồi đục quả Địa Trung Hải (RĐQĐTH). Đây là loại dịch hại rất nguy hiểm, chưa có ở VN và thuộc đối tượng kiểm dịch thực vật nhóm I phải kiểm soát nghiêm ngặt. Hiện nay, Australia đang xuất khẩu nhiều loại trái cây có thể là mầm bệnh của RĐQĐTH sang VN. Đánh giá tính nghiêm trọng của vấn đề, Cục BVTV đã theo dõi chặt tình hình dịch hại này tại Australia. Cục BVTV có thư gửi Bộ Nông nghiệp Australia thông báo VN sẽ tạm dừng NK trái cây tươi từ Australia và tiếp tục yêu cầu phía Australia cung cấp thêm thông tin.

Từ khi thông báo tạm ngừng NK hoa quả tươi từ Australia, Cục BVTV đã có động thái gì để tăng cường việc kiểm soát dịch bệnh, thưa ông?

- Nếu loại dịch hại này xâm nhập vào VN, bên cạnh nguy cơ gây hại nghiêm trọng sản xuất trái cây trong nước còn dẫn tới nguy cơ cao làm mất thị trường xuất khẩu nông sản. Sau khi bị lây nhiễm loại dịch hại này, trái cây tươi của VN là đối tượng kiểm dịch thực vật của nhiều nước sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của VN. Cục BVTV đã theo dõi chặt tình hình và nhiều lần họp song phương với đại diện Bộ Nông nghiệp Australia để yêu cầu cung cấp thông tin về dịch hại này, cũng như các biện pháp kiểm soát dịch hại của Australia. Đầu tháng 12.2014, Cục BVTV đã thông báo cho phía Australia biết VN đang thực hiện phân tích nguy cơ dịch hại đối với RĐQĐTH.

Ngày 17.12.2014, Đại sứ quán Australia tại VN đã có buổi làm việc với lãnh đạo Bộ NNPTNT về vấn đề này. Hai bên đã thống nhất cao sẽ phối hợp tích cực để khẩn trương đưa ra các biện pháp cần thiết đảm bảo an toàn dịch bệnh cho VN và sớm cho Australia xuất khẩu trở lại trái cây tươi vào thị trường VN.

Có ý kiến cho rằng, ngoài vấn đề kiểm soát dịch hại, lần tạm ngừng NK hoa quả Australia còn có yếu tố thương mại, điều này có đúng không, thưa ông?

- Việc tạm dừng NK trái cây tươi từ Australia để thực hiện phân tích nguy cơ dịch hại đối với RĐQĐTH là hoàn toàn phù hợp với quy định kiểm dịch thực vật VN và các thông lệ quốc tế. Đây hoàn toàn là phục vụ an toàn sản xuất nông nghiệp không phải vấn đề thương mại giữa hai nước.

Ngừng NK hoa quả tươi từ Australia có ảnh hưởng đến thị trường và các DNNK hoa quả tươi của VN không, thưa ông?

- Cục BVTV cũng có thông báo rộng rãi tới các DNNK hoa quả tươi của VN để có phương án chuyển sang NK các loại hoa quả thay thế từ các nước khác. Thay vì nhập táo, 
cherry, cam, nho từ Australia các DNNK hoa quả tươi của VN đã chuyển sang NK từ New 
Zealand, Thái Lan, Chile… Theo tôi việc tạm ngừng này không ảnh hưởng đến thị trường và giá cả đối với hoa quả NK nhất là thời điểm gần tết, hoa quả nội địa đang vào vụ.

- Xin cảm ơn ông!