Sau gần 4 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, huyện Gio Linh (Quảng Trị) từ một huyện nghèo đã vươn lên mạnh mẽ, đạt được nhiều kết quả đáng mừng.

Báo NNVN có cuộc trao đổi với ông Trần Ngọc Lân (ảnh), Chủ tịch UBND huyện.

Tập trung tái cơ cấu nông nghiệp

Nhìn lại quá trình thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, ông có thể cho biết những bước đi mang tính đột phá đối với huyện nông nghiệp như Gio Linh?

Huyện Gio Linh có 19 xã và 2 thị trấn, tổng diện tích tự nhiên hơn 473km2, dân số hơn 73.000 người. Kinh tế chủ yếu là SXNN, diện tích đất nông thôn hơn 96%; dân số nông thôn chiếm hơn 83%; lao động trong ngành nông, lâm, ngư nghiệp chiếm gần 70% lao động trong độ tuổi.

Cơ cấu ngành nông-lâm-thủy sản chiếm 57%; công nghiệp xây dựng 16%; thương mại - dịch vụ 27%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 19 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo chiếm 11,25%, trong đó 19 xã đang xây dựng NTM chiếm 11,85%.

Huyện có 19 xã thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM. Xã Gio Phong được chọn thực hiện làm xã điểm của tỉnh. Có 3 xã Gio Mai, Gio An, Trung Giang, là xã điểm của huyện.

Trước thực tế đó, chúng tôi xác định xây dựng NTM ở đây không chỉ đơn thuần là hoàn thành các tiêu chí đề ra, mà còn tạo ra người nông dân mới.

Nội dung quan trọng nhất cụ thể hóa Chương trình MTQG xây dựng NTM ở huyện là tái cơ cấu nông nghiệp, tổ chức lại SX phù hợp, không ngừng thay đổi tích cực hơn đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân.

Bây giờ, tâm nguyện của nông dân không chỉ muốn hết nghèo mà cần có cơ hội để được làm giàu chính đáng, hết cực nhọc, có cuộc sống nhàn hạ, không chỉ hưởng thụ về vật chất mà cả đời sống văn hoá mới để phát triển toàn diện.

Bước vào thực hiện xây dựng NTM, lợi thế huyện Gio Linh chỉ có đất đai. Vì vậy, huyện đã tập trung tuyên truyền, vận động người dân xây dựng NTM, đào tạo cán bộ cùng với dân thực hiện phong trào.

Đặc biệt, Gio Linh đã hoàn thành quy hoạch phát triển SXNN, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, xác định được sản phẩm chủ lực, hỗ trợ mô hình SX hiệu quả và vùng SX tập trung. 

Cụ thể, huyện Gio Linh đã hình thành được các vùng chuyên canh như hồ tiêu, cao su, cây ăn trái, chăn nuôi gia súc tập trung ở các xã miền tây của huyện. Các xã đồng bằng tập trung SX lương thực, lúa chất lượng cao, hoa màu, đậu, ngô, góp phần bảo đảm an ninh lương thực. Các xã ven biển bãi ngang đẩy mạnh nuôi trồng, khai thác, chế biến thủy hải sản. Lực lượng khai thác đánh bắt thủy hải sản của Gio Linh chiếm 70% cả tỉnh Quảng Trị. Lần lượt, các mô hình sáng tạo trong ba vùng kinh tế trên được nhân rộng về từng gia đình.

Nhờ những giải pháp xây dựng mang tính đột phá về nông nghiệp cũng như kịp thời về công tác chỉ đạo và điều hành nên nhân dân Gio Linh đang hưởng ứng mạnh mẽ Chương trình MTQG xây dựng NTM và đạt được một số kết quả tích cực sau bốn năm thực hiện.

Nếu như năm 2010, huyện chỉ có 5 xã đạt từ 5 đến 7 tiêu chí (xã Gio Hòa, Trung Sơn, Gio Mỹ, Gio Phong, Trung Giang), 13 xã còn lại đạt dưới 5 tiêu chí. Các tiêu chí đạt được là điện, bưu điện, y tế, văn hóa, hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh, an ninh trật tự xã hội.

Thì sau 4 năm phấn đấu, kết quả có 10 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí, đó là xã Gio An, Gio Bình, Gio Hải, Gio Hòa, Gio Mai, Gio Phong, Gio Quang, Gio Sơn, Gio Việt, Trung Sơn. Có 9 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí. Không có xã đạt dưới 5 tiêu chí. Các thiết chế văn hóa, xã hội, kinh tế... từng bước được củng cố, phát huy và giành được nhiều thành tựu cơ bản.

Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc

Ông có thể cho biết bí quyết nào để huyện Gio Linh có nhiều thay đổi như hôm nay?

Có thể khẳng định rằng, xây dựng NTM là một chương trình tổng hợp có nội dung toàn diện, bao gồm kinh tế, xã hội, chính trị, an ninh quốc phòng, có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống vật chất, tinh thần của hơn 83% dân số đang sống ở vùng nông thôn của Gio Linh.

Vì vậy, việc sớm triển khai quán triệt Nghị quyết 26, Chương trình hành động, các văn bản của Đảng, Nhà nước các cấp về Chương trình MTQG xây dựng NTM cho cán bộ chủ chốt từ huyện đến cơ sở tạo ra một cuộc thi đua lớn trong các cấp và toàn thể nhân dân, tạo hiệu ứng xã hội tốt.

Có thể nói, trong vấn đề xây dựng NTM, cả hệ thống chính trị ở Gio Linh đều cùng vào cuộc. Luôn nhận thấy trách nhiệm của mình là đồng hành cùng người dân trong cuộc vận động xây dựng NTM để tâm nguyện sớm thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng của bà con sớm trở thành hiện thực. Trong cuộc vận động này, cán bộ, đảng viên phải là người gương mẫu đi đầu.

Tư tưởng thống nhất được Ban Thường vụ Huyện ủy Gio Linh quán triệt đến cán bộ, đảng viên và nhân dân trong toàn huyện là tập trung mọi nguồn lực để xây dựng NTM. UBND huyện xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, phối hợp với Mặt trận và các đoàn thể hưởng ứng phát động phong trào “Quảng Trị chung sức xây dựng NTM”, tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước, nhất là phong trào “làm giàu cho mình và làm giàu cho quê hương”.

Việc tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc cuộc vận động đã làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa chương trình.

Phát triển hồ tiêu mang lại nhiều thu nhập cho miền tây Gio Linh

Nhìn lại cuộc vận động thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM cho thấy sức mạnh lòng dân, sự đoàn kết, nhất trí cao trong toàn dân đã góp phần quan trọng để mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước được chi tiết hóa thành việc làm, hành động cụ thể. Khi lòng dân đã thông suốt thì mọi việc sẽ dễ thành công hơn, nên Gio Linh sẽ sớm về đích trong cuộc vận động này.

7 giải pháp thiết thực

Ông có thể cho biết giải pháp để Gio Linh sớm đạt được và hoàn thiện các tiêu chí còn lại trong công cuộc xây dựng NTM?

1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về xây dựng NTM đến tận cơ sở và nhân dân bằng nhiều hình thức sinh động, phong phú. Có tổ chức sơ kết, tổng kết, nhân rộng mô hình sáng tạo của Chương trình xây dựng NTM đến các địa phương trong huyện.

2. Đẩy mạnh hơn nữa việc tái cơ cấu SXNN, tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa SX, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, không ngừng nâng cao thu nhập cho nông dân trên từng đơn vị sản phẩm, qua đó góp phần cải thiện chất lượng sống cho nông dân ngày được tốt hơn.

3. Vận dụng sáng tạo các chính sách xây dựng NTM như: Ứng dụng KHCN vào SX, chính sách khuyến khích DN SXNN, công nghiệp dịch vụ ngay trong địa bàn nông thôn, chính sách hỗ trợ cho việc nhân rộng mô hình SX, chính sách khuyến khích hợp tác đa dạng, liên kết với người nông dân với DN...

4. Thực hiện công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, phối hợp chặt chẽ giữa đào tạo nghề nông nghiệp, phi nông nghiệp và đào tạo nghề cho học sinh theo mục tiêu đào tạo nghề của Chính phủ, gắn đào tạo nghề với xây dựng NTM.

5. Tập trung đầu tư nguồn lực, lồng ghép các chương trình dự án để thực hiện các tiêu chí như giao thông, thủy lợi, phát triển SX và các tiêu chí còn thấp như cơ sở vật chất văn hóa, môi trường, trường học... Bên cạnh đó cần huy động các nguồn lực xã hội, sự tham gia của người dân, DN, các tổ chức trong quá trình xây dựng NTM.

6. Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo kịp thời, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, điều hành tác nghiệp của Chương trình MTQG xây dựng NTM qua hệ thống thông tin điện tử, đặc biệt ở cấp xã.

7. Hai nhiệm vụ chính mà Gio Linh phải thường xuyên chú trọng là phải duy trì các tiêu chí đã đạt được cũng như tiếp tục đầu tư nâng cao chất lượng, hoàn thiện các tiêu chí đã được đề ra để người dân thực sự có cuộc sống không chỉ tốt về vật chất mà còn phong phú về văn hóa, tinh thần.

Xin cảm ơn ông!