Thời gian qua, cùng với các ngành hữu quan, Liên minh Hợp tác xã (HTX) TP Cần Thơ tích cực triển khai nhiều giải pháp trọng tâm trong phát triển kinh tế tập thể (KTTT); hướng dẫn, tư vấn các HTX có đủ điều kiện chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012… Từ đó, nhiều mô hình tổ hợp tác, HTX đã và đang phát huy sức mạnh liên kết góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố.

Liên kết mới hiệu quả

Ông Nguyễn Đức Phương, Phó Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, cho biết: Năm 2014, Liên minh HTX TP Cần Thơ tổ chức 11 lớp tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức HTX tại các xã, phường. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền Kết luận 56 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT. Liên minh HTX thành phố cũng phối hợp với các ngành hữu quan tổ chức 3 lớp bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý cho cán bộ chủ chốt tại các HTX nông nghiệp; tổ chức tư vấn cho các HTX về những vấn đề pháp lý, hỗ trợ thành lập các HTX mới, tư vấn xây dựng phương án kinh doanh, giúp các HTX tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi từ các chương trình hỗ trợ của địa phương, đăng ký nhãn hiệu, đầu tư trang thiết bị… Ngoài ra, Liên minh HTX còn giữ vững và phát huy vai trò liên kết giữa doanh nghiệp với HTX và giữa các HTX với nhau… góp phần đảm bảo sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ, góp phần hỗ trợ KTTT phát triển.

Nhờ tích cực triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực, trên địa bàn thành phố đã xuất hiện nhiều HTX nông nghiệp hoạt động sản xuất hiệu quả. Điển hình như: HTX Giống nông nghiệp Thốt Nốt đầu tư mở rộng cơ sở sản xuất, cung ứng khoảng 750 tấn giống lúa/năm ra thị trường; các HTX hoạt động trong lĩnh vực thủy sản như HTX Thủy sản Thới An hay HTX Thủy sản Thắng Lợi… tiếp tục hỗ trợ thành viên nuôi cá tra ký kết hợp đồng đầu tư và tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản. HTX Rau an toàn Hòa Phát và HTX Phúc Thạnh được trang bị máy Ozone để xử lý rau sạch, mở thêm dịch vụ cung ứng giống, xử lý rau sạch, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa… góp phần nâng cao năng suất và gia tăng giá trị rau an toàn, cải thiện đời sống của các thành viên tham gia vào HTX. Ngoài ra, TP Cần Thơ có nhiều tổ hợp tác chuyên sản xuất lúa giống, rau màu, hoa kiểng, chăn nuôi gia súc gia cầm, tương trợ vốn… đang hoạt động khá hiệu quả. Điển hình, như: tổ hợp tác Đồng Vạn, tổ hợp tác Khiết Tâm… có khoảng 30 thành viên với quy mô canh tác tới 100ha đất sản xuất lúa. Các tổ hợp tác chủ yếu cung cấp cây con giống chất lượng cao, phục vụ nhu cầu sản xuất tại chỗ cho địa phương, góp phần giảm chi phí, tăng thu nhập cho xã viên và nông dân.

Thu hoạch lúa tại tổ hợp tác số 2, xã Thạnh Quới, huyện Vĩnh Thạnh.

Hỗ trợ HTX hoạt động theo Luật mới

Năm 2014, Liên minh HTX TP Cần Thơ phối hợp với các ngành chức năng, địa phương chọn ra các HTX để làm thí điểm, hướng dẫn, tư vấn thủ tục đăng ký, xây dựng các biểu mẫu,… chuyển đổi theo Luật HTX 2012 (còn gọi là Luật mới). Để thúc đẩy chuyển đổi trên diện rộng, Liên minh HTX TP Cần Thơ còn phối hợp với ngành chức năng làm việc với các HTX tại các quận, huyện để nắm tình hình và xác định hướng tổ chức lại HTX. Trên cơ sở đó, bước đầu đã giúp các HTX đã nhận thức được tinh thần, tổ chức lại HTX phù hợp với Luật HTX 2012.

Đến nay, thành phố có 25 HTX được tư vấn thực hiện quy trình thủ tục chuyển đổi theo Luật HTX 2012, như: HTX Giống nông nghiệp Thốt Nốt, HTX Thủy sản Tân Lộc... Ông Nguyễn Ngọc Hải, Giám đốc HTX Thủy sản Thới An, cho biết: Do hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới nên việc chuyển đổi theo Luật HTX 2012 đối với HTX bước đầu tương đối thuận lợi. Hiện tại, HTX Thủy sản Thới An có 20 thành viên, với qui mô gần 30ha. HTX có tổng vốn điều lệ hơn 5,6 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho khoảng 200 lao động nhàn rỗi tại địa phương. Tất cả hoạt động của HTX đều đúng theo tinh thần của Luật mới, các thành viên thực hiện cung ứng dịch vụ, góp vốn không vượt 20% tổng số vốn của HTX. Ngoài ra, HTX có sổ sách kê khai doanh số và lợi nhuận rõ ràng công khai cho các thành viên đang hoạt động tại HTX… Ông Triệu Công Đỉnh, Chủ nhiệm HTX rau an toàn Long Tuyền, cho biết: Hiện tại, Liên minh HTX thành phố tư vấn, hỗ trợ các bước thủ tục để HTX chuyển đổi theo Luật HTX 2012, như: tổ chức họp lấy ý kiến các thành viên trong HTX, đăng ký quy trình thủ tục chuyển đổi… Hy vọng, việc chuyển đổi theo Luật mới sẽ giúp các thành viên trong HTX nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích cực hơn trong hoạt động. Từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần mang lại lợi ích thiết thực cho các thành viên trong HTX.

Theo Liên minh HTX TP Cần Thơ, năm 2014, dù đạt hiệu quả bước đầu trong công tác chuyển đổi theo Luật HTX 2012, nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Điển hình như: Một số HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp do quy mô sản xuất nhỏ, ít vốn, ít xã viên, mức độ hợp tác chưa thật sự chặt chẽ nên nảy sinh tâm lý e ngại hoặc không đủ điều kiện trong việc triển khai góp vốn, thực hiện chuyển đổi. Riêng các HTX phi nông nghiệp chủ yếu khó khăn về quản lý, như: bộ máy quản lý HTX thường cơ cấu không đúng quy định của Luật HTX 2012, tính hợp tác trong HTX chưa thật sự rõ ràng, một số HTX chưa quan tâm hoặc kéo dài thời gian chuyển đổi...

Cần trợ lực

Để các tổ hợp tác, HTX nông nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, ngoài sự chủ động phát huy năng lực nội tại, liên kết hợp tác giữa các thành viên với nhau, HTX rất cần sự trợ lực từ các ngành chức năng. Ông Triệu Công Đỉnh, Chủ nhiệm HTX rau an toàn Long Tuyền, cho biết: Hiện tại, HTX rau an toàn Long Tuyền hoạt động với 16 thành viên, có diện tích canh tác hơn 11ha, cung ứng rau màu các loại từ 700-800 tấn/năm. Vừa qua, HTX còn được đầu tư xây dựng nhà sơ chế, đóng gói sản phẩm… nên rau màu của HTX được nhiều người tin dùng, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị hàng nông sản cho HTX. Nhưng, hoạt động của HTX rất cần sự hỗ trợ từ các ngành chức năng như: giống, kỹ thuật sản xuất mới, nhất là nguồn vốn hỗ trợ để mở rộng dịch vụ sản xuất… để HTX phát triển bền vững, cải thiện đời sống của nông hộ tham gia vào HTX.

Ông Nguyễn Đức Phương, Phó Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, cho biết: Năm 2015, phấn đấu chuyển đổi cơ bản đạt khoảng 70% trên tổng số HTX đang hoạt động khá tốt trong lĩnh vực ngành nghề. Trong đó, tập trung chuyển đổi những HTX tiêu biểu trong từng lĩnh vực; chọn hình thức tư vấn thích hợp trong chuyển đổi HTX, theo địa bàn hay ngành nghề, theo nhóm hay riêng lẻ từng HTX; phối hợp với chính quyền địa phương chủ động, trực tiếp tư vấn, cung cấp thông tin, hướng dẫn giải quyết các vướng mắc… đối với các HTX đã được lựa chọn và xác định HTX có đủ điều kiện. Để đạt được mục tiêu này, Liên minh HTX TP Cần Thơ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể thành phố xây dựng kế hoạch chuyển đổi HTX có đủ điều kiện; tiếp tục tư vấn, hỗ trợ các HTX có đủ điều kiện chuyển đổi đúng với quy định của Luật HTX 2012. Cán bộ Liên minh HTX thành phố sẽ trực tiếp hướng dẫn và theo dõi sát quá trình thực hiện chuyển đổi để kịp thời hỗ trợ các HTX tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, Liên minh tiếp tục tổ chức các lớp bồi dưỡng cán bộ chủ chốt quản lý tại các tổ hợp tác, HTX về năng lực quản lý, phương án sản xuất kinh doanh, hợp đồng kinh tế, thị trường tiêu thụ, kỹ thuật sản xuất mới… Đồng thời, phối hợp với Sở NN&PTNT, Hội Nông dân thành phố thực hiện chương trình nâng cao chất lượng hoạt động cho các HTX, tổ hợp tác tại các xã xây dựng nông thôn mới, cánh đồng lớn.