Trái cây Úc, một trong những loại trái cây ngoại được thị trường Việt Nam ưa chuộng bắt đầu được nhập khẩu trở lại. Táo Nhật, Pháp cũng đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng để bước chân vào Việt Nam, hứa hẹn thị trường trái cây cao cấp thêm sôi động. Thế nhưng, điều đáng buồn là trái cây nội dường như đã bị loại khỏi phân khúc cao cấp, dù nhiều loại quả đã chinh phục được khách hàng khó tính như xoài cát Hòa Lộc, măng cụt, bưởi da xanh, nhãn…

250 triệu USD nhập rau quả

Ngày 24-7, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, xác nhận đã chính thức cho phép 3 loại trái cây tươi của Úc là nho, cam, quýt nhập về Việt Nam từ 15-7, sau khi tạm dừng từ 1-1-2015. Ông Hồng cũng thông tin thêm phía Nhật Bản và Pháp đang hoàn tất các thủ tục cuối cùng cho táo tươi xuất sang Việt Nam.

Trong 6 tháng đầu năm 2015, dù thiếu trái cây Úc (nước đứng thứ 5 trong nhóm các nhà cung cấp) nhưng theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam đã chi ra 250 triệu USD để nhập khẩu rau quả, tăng 1,4% so với cùng kỳ năm 2014. Các thị trường nhập thay thế đã tăng trưởng vượt bậc như Mỹ (24,5 triệu USD, tăng 17%), Nam Phi (8,2 triệu USD, tăng gần 182%), New Zealand (5 triệu USD, tăng 36%), Chile (3,6 triệu USD, tăng 27%).

Ông Bùi Ngọc Mân, đại diện cửa hàng trái cây nhập Fruistore (quận Tân Bình, TP HCM), cho biết nhờ đối tác Úc thông báo sớm nên cửa hàng đã nhập được cam Úc (đang vào mùa). Ông Mân đánh giá trái cây Úc có vị hợp với người Việt nên được ưa chuộng, số lượng trái cây Úc trên thị trường sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Hiện đang vào mùa trái cây Mỹ, thị trường TP HCM đa dạng chủng loại và được bán ở các siêu thị, cửa hàng trái cây cao cấp với giá rất cao như: việt quất (hơn 1 triệu đồng/kg), cherry (400.000-600.000 đồng/kg), đào gần 300.000 đồng/kg, mận 250.000 đồng/kg. Đặc biệt, ngay giữa chính vụ bơ trong nước, bơ Mỹ vẫn có khách hàng với giá bán cao đến khó tin, từ 280.000-400.000 đồng/kg. Đại diện siêu thị Lotte Mart cho biết bơ Mỹ là mặt hàng ngoại nhập, được vận chuyển bằng máy bay nên giá cao nhưng mức tiêu thụ vẫn được xếp vào nhóm mặt hàng bán tốt so với lượng nhập. Đáng nói, bơ Việt Nam năm nay trúng mùa, giá giảm mạnh, bán lẻ tại TP HCM chỉ khoảng 20.000-30.000 đồng/kg.

Bán ít, lời nhiều

Khi hỏi về vấn đề bảo hộ cho trái cây nội như trường hợp quả bơ nói trên, ông Nguyễn Xuân Hồng giải thích Việt Nam đã hội nhập sâu, không thể cấm nhập một loại nông sản vì trong nước sản xuất nhiều mà do thị trường, cung - cầu quyết định. “Nếu cấm như vậy thì nông sản Việt sẽ bị thiệt hại nặng nhất vì ngành hàng này đang xuất siêu, Việt Nam chỉ có thể kiểm soát bằng hàng rào kỹ thuật, nếu hàng của họ có vấn đề, như dịch hại (trường hợp Úc vừa qua bị ruồi đục quả) hay các chỉ tiêu an toàn thực phẩm” - ông Hồng nói.

Theo ông Bùi Ngọc Mân, bơ là mặt hàng điển hình cho tâm lý tiêu dùng của người giàu hiện nay, tiền không là vấn đề, mắc mới tốt. “Trái cây ngoại có hệ thống quản lý chất lượng tốt, khiến họ yên tâm. Còn trái cây nội, những loại kiểm soát tốt nhất thì chúng ta đem xuất khẩu, bỏ ngỏ thị trường nội địa hoặc không đủ kiên trì để xây dựng” - ông Mân cho hay.

Ông N.Q.H, quản lý thương hiệu một công ty nhập khẩu trái cây cao cấp tại TP HCM, nhận xét nhiều nhà phân phối trái cây đã rất biết cách “làm giá” hàng nhập với triết lý chỉ cần “vớt váng” thị trường là đủ, không cần bán số lượng nhiều. “Một số loại quả được định giá cao đến vô lý như: bơ, mận (Mỹ)… để người ăn khẳng định đẳng cấp. Ngoài ra, thị trường Việt Nam còn có hiện tượng ăn theo phong trào, một số loại trái cây ngoại “ăn chả ra làm sao” nhưng vẫn ồ ạt dùng thử, nhà nhập khẩu chỉ cần một lô như vậy là đủ có lời” - ông H. nêu thực tế.