Chủ trang trại Trần Minh Phương ở xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai từng có đàn gà hơn 2.000 con, nhưng từ năm 2014, anh đã treo chuồng và bỏ nghề chăn nuôi.

“Dẹp đàn, kiếm nghề khác làm... cho khỏe”

Nói về nguyên nhân phải dẹp đàn, anh Phương cho biết, do nuôi gà gặp dịch bệnh nhiều, giá thành sản xuất cao, không cạnh tranh nổi với gà nhập khẩu, gia đình anh bị lỗ vốn triền miên.

 “Mình nuôi mỗi con gà chi phí hết 29.000 – 30.000 đồng/kg gà nguyên con còn sống bắt tại chuồng. Thương lái mua xong giết mổ, làm sạch, vận chuyển bán ra thị trường giá 42.000 – 43.000 đồng/kg. Trong khi đó gà nhập khẩu về chỉ có 20.000 – 25.000 đồng/kg. Giá gà nhập khẩu rẻ thế, nên hầu hết các hàng quán, bếp ăn tập thể, khu công nghiệp đều dùng gà ngoại nhập, bỏ gà nội. Chưa gì mà mình đã mất thị trường trong nước như thế, đến khi ký kết TPP, thuế suất nhập khẩu giảm còn 0% thì mình lấy gì mà cạnh tranh cho lại? Thôi dẹp đàn, kiếm nghề khác làm... cho khỏe” – anh Phương ngậm ngùi chia sẻ.

Chăn nuôi nông hộ sẽ không thể tồn tại, nếu không cùng nhau liên kết lại thành hợp tác xã để sản xuất với quy mô lớn. Trong ảnh là một nông hộ nuôi heo theo tiêu chuẩn VietGAHP tại xã Xuân Phú, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.

Thuế suất nhập khẩu các mặt hàng thịt vào Việt Nam mà anh Phương nói đến,  hiện nay còn ở mức tương đối cao. Chẳng hạn thuế thịt bò nhập khẩu từ 14–30%; thuế nhập khẩu thịt lợn từ 15–25%; thuế nhập khẩu thịt gà từ 15- 40% tùy loại; thuế đánh vào các loại thịt khác cũng từ 5% trở lên. Tuy nhiên trong thời gian tới có thể hàng rào bảo hộ trên sẽ không còn, khi Việt Nam tham gia ký kết Hiệp định TPP. Đến lúc đó, dự kiến các mức thuế nhiều sản phẩm thịt nhập khẩu vào nước ta sẽ bằng 0%. Thịt nhập khẩu từ Mỹ, Úc – những nước có nền chăn nuôi khổng lồ trong TPP sẽ ồ ạt tràn vào Việt Nam. Anh Phương cho rằng, lúc đó không chỉ người chăn nuôi nhỏ như anh phải dẹp đàn, mà các trang trại lớn hơn cũng khó tránh khỏi cảnh lao đao.

Những “con kiến” đơn lẻ

Tương tự, nông dân Võ Hữu Chín ở thị xã Tây Ninh (tỉnh Tây Ninh) cũng đã treo chuồng từ hơn một năm nay. Trước đây anh có đàn heo 50 con nái, 400 con heo thịt, nhưng dịch bệnh liên miên, giá rớt lên rớt xuống, lại bị thương lái ép giá, cạnh tranh không nổi với lợn của các công ty nước ngoài nên anh đành treo chuồng, bỏ nghề, chuyển qua làm đại lý cung ứng thức ăn chăn nuôi.

Hiện ở khu vực Đông Nam Bộ, khu vực được coi là thủ phủ chăn nuôi của Việt Nam, nếu khoảng 10 năm trước, số lượng hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chiếm 80 - 85%, trang trại lớn chiếm 15 - 20%, thì ngày nay, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đã “chết” gần hết, chỉ trang trại lớn còn tồn tại. “Với con heo, thời gian gần đây giá cả tốt, bà con mới rục rịch tái đàn, còn với con gà thì gần như chết hết. Nông hộ nào tồn tại được cũng đã trở thành trại nuôi gia công cho các công ty nước ngoài” – ông Nguyễn Trí Công - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai phản ánh thực trạng khắc nghiệt, điều mà ông dù không muốn cũng phải nhìn nhận.