Ông Nguyễn Văn Trãi - Giám đốc HTX Tân Cường cho biết, với cách làm ăn kiểu mới này, HTX có thể dễ dàng ký được hợp đồng cung ứng vật tư đầu vào giá ưu đãi và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp xuất khẩu gạo. “Đến nay, chúng tôi đã liên kết với Công ty Võ Thị Thu Hà được 3 năm. Điểm nổi bật trong thực hiện mô hình liên kết là người nông dân không lo lắng đầu ra sản phẩm, giá bán lại cao hơn thị trường 200 - 300 đồng/kg, người sản xuất rất phấn khởi. Qua đó, người nông dân đã có thể quyết định được giá sản phẩm làm ra, không phải chịu cảnh trôi nổi như thời gian thiếu liên kết” - ông Trãi nói.

Nói về mối liên kết này, ông Đoàn Văn Hiền - Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thương mại Võ Thị Thu Hà cho biết, phương thức liên kết cần đảm bảo, từ khâu triển khai hợp đồng liên kết sản xuất đến tiêu thụ lúa gạo phải được sự đồng ý từ HTX cho đến người nông dân để họ biết được yêu cầu của gạo xuất khẩu, tiêu chuẩn như thế nào và chất lượng ra sao. Bên cạnh đó, với sự trợ giúp của doanh nghiệp, hai bên sẽ có tiếng nói chung, sẻ chia về mặt lợi ích và định hướng sản xuất để có hiệu quả nhất. “Việc liên kết với các HTX uy tín như HTX Tân Cường sẽ giúp cho doanh nghiệp yên tâm về chất lượng lúa, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng và luôn đạt tiến độ kế hoạch xuất khẩu nên có đưa ra giá thu mua cao hơn giá thị trường cũng hoàn toàn hợp lý” - ông Hiền nói.

Khi hợp tác xã là cầu nối…

Theo ông Nguyễn Văn Trãi, nếu năm 2013 các xã viên được chia cổ tức 65.000 đồng/cổ phần, thì sang năm 2014, HTX Tân Cường chia cổ tức tăng lên 70.000 đồng/cổ phần (mệnh giá 120.000 đồng/cổ phần), tương đương hơn 58%/mệnh giá, cao hơn so với tỷ lệ cổ tức của nhiều công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. Thu nhập bình quân đầu người hàng tháng của các thành viên HTX là 3 triệu đồng, xã viên được trả lãi theo cổ phần dao động từ 3,8 - 4,2%/tháng.

Ông Lê Quang Cường- Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết, thống kê mới nhất cho thấy, ở Đồng Tháp có trên 1.000 tổ hợp tác (THT), 170 HTX nông nghiệp. Dù sản xuất ra nhiều nông sản có thương hiệu thật nhưng câu chuyện ám ảnh nhất với nông dân là được mùa mất giá và ngược lại, luôn là vấn đề trăn trở không chỉ của riêng nông dân mà còn là thách thức lớn của cả hệ thống chính quyền các cấp. Tuy nhiên, từ khi mô hình sản xuất gắn với doanh nghiệp tiêu thụ ra đời, mà HTX đứng ra làm cầu nối thì “bài toán” trên ở một số địa phương của Đồng Tháp cơ bản được giải quyết. “Từ những thành công ở các HTX này cho thấy, việc thay đổi được cách nghĩ, cách làm cho người nông dân là yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành bại trong sản xuất nông nghiệp” - ông Cường nói.

Với thành công của một số mô hình HTX, UBND tỉnh Đồng Tháp đã đúc kết kinh nghiệm để xây dựng nhân rộng, chọn 13 HTX, 3 THT tiên tiến gắn với vùng chuyên canh nông sản đặc thù của tỉnh. Các HTX này được đánh giá hoạt động có hiệu quả, đem lại lợi ích kinh tế cho thành viên HTX và các hộ nông dân. Trong đó nổi bật phải kể tới HTX sản xuất và tiêu thụ xoài Mỹ Xương liên kết tiêu thụ với các công ty tại TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội có giá cao hơn thị trường tại cùng thời điểm từ 3.500 – 5.000 đồng/kg và được cấp mã số vùng trồng để phục vụ cho xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc. Ngoài ra, còn có HTX ớt Thuận Phong, HTX quýt hồng Lai Vung… đều ký kết với nhiều doanh nghiệp lớn trong cả nước. Trước mắt, các mô hình HTX, THT, các hình thức liên kết sản xuất gắn với cây, con đặc sản đang cho thấy những thành công ban đầu và hiệu quả hơn nhiều so với không liên kết ở Đồng Tháp.

Theo ông Đoàn Trí Vững - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đồng Tháp, HTX và THT đã phát huy vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân ứng dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng phát triển thương hiệu, nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản hàng hoá. Đồng thời, từng bước hình thành nên những vùng sản xuất quy mô lớn. Những HTX này đã tự tìm cho mình những hướng mới, chủ động ký kết hợp đồng với các doanh nghiệp trong việc tiêu thụ sản phẩm.

 Ông Đoàn Trí Vững cho biết: “Để phát huy thế mạnh của HTX, THT, chúng tôi đang triển khai đề án đào tạo chính cán bộ ngành nông nghiệp về làm giám đốc hoặc phó giám đốc cho các HTX trong thời gian 3 năm. Họ có nhiệm vụ thay đổi cách nghĩ, cách làm cho người nông dân khi tham gia vào HTX. Khi HTX đã hoạt động hiệu quả, các cán bộ này sẽ quay về với công việc cũ của họ. Ngoài ra, tỉnh cũng có chính sách thu hút các cử nhân về tham gia tổ chức của HTX để giúp HTX hoạt động hiệu quả.