Trải qua chặng đường 22 năm đồng hành với nông dân, thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, Trung tâm KN tỉnh Vĩnh Long đã được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì. Nhân dịp này, NNVN đã có cuộc trao đổi với ông Trương Vĩnh Yên (ảnh), GĐ Trung tâm.

Ngày mới thành lập, trung tâm chỉ có 13 biên chế nhưng đến nay toàn hệ thống KN từ tỉnh đến huyện đã có 65 cán bộ, trong đó có 7 thạc sỹ, 1 đang học nghiên cứu sinh. Ngoài ra, cấp cơ sở có 102 cộng tác viên KN hưởng trợ cấp hàng tháng 500.000 đ/người.Thưa ông, hơn 2 thập kỷ qua, trung tâm đã giúp nông dân những gì?

Là đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện công tác khuyến nông, trung tâm đã khắc phục khó khăn, không ngừng phấn đấu, xây dựng và thực hiện khảo nghiệm, nghiên cứu, tiếp nhận và chuyển giao các TBKT nhằm thúc đẩy quá trình SXNN theo hướng bền vững.

Nhiều vùng chuyên canh, luân canh cây trồng, vật nuôi được hình thành, mở rộng. Năng suất, sản lượng ngày càng tăng đã nâng thu nhập và góp phần cải thiện đời sống cho nông dân.

Trung tâm đã thực hiện 9 điểm thí nghiệm quá trình kích thích tố sinh trưởng trên cây trồng, khảo nghiệm 78 điểm SX giống lúa và 25 điểm về nông dược. Tổ chức 2.932 điểm trình diễn kỹ thuật trên tất cả các loại cây trồng, vật nuôi. 5.283 cuộc tập huấn kỹ thuật cho nông dân thuộc các chuyên đề về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản với gần 192.117 lượt người tham dự. 2.226 lớp "Nông dân huấn luyện nông dân" có sự tham gia của cán bộ kỹ thuật với 26.903 lượt người tham dự. 1.749 cuộc hội thảo, tham quan học tập, trao đổi kinh nghiệm với 70.405 lượt nông dân tham dự.

Ngoài ra, trung tâm còn tổ chức hội thảo chuyên đề về giống lúa, rau màu, cây ăn trái... có sự tham gia của viện, trường nhằm tạo điều kiện cho người SX gặp gỡ trao đổi với các cơ quan nghiên cứu.

Trung tâm đã phối kết hợp với các ban ngành và Cty Aquafish tổ chức 1.253 buổi tập huấn, hội thảo các chuyên đề về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, cấp giấy chứng nhận VietGAP, GlobalGAP với hơn 51.350 lượt người tham dự.

Công tác KN đã mang lại hiệu quả SX cho nhà nông, thưa ông?

Hệ thống KN chuyển giao TBKT cho nông dân đã đáp ứng kịp thời nhu cầu SX tự cung, tự cấp, chuyển sang cơ chế thị trường. Vùng lúa chất lượng cao ngày càng mở rộng với tốc độ phát triển nhanh. Nếu như năm 1992 tổng diện tích SX lúa 3 vụ chỉ khoảng 6.120 ha thì đến nay đã nâng lên 62.110 ha, xóa hoàn toàn 4.019 ha lúa 1 vụ.

SX lương thực, thực phẩm ngày càng đi vào chiều sâu, ứng dụng tốt các tiến bộ để thâm canh tăng năng suất, loại bỏ dần tập quán canh tác sạ chay, dưỡng chét.

Đã trình diễn nhiều mô hình SX rau màu, cây công nghiệp ngắn ngày được du nhập từ nước ngoài và giống của các viện, trường đã thúc đẩy cơ cấu luân canh lúa - màu; từng bước phá thế độc canh cây lúa, nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích đất lúa.

Trong từng giai đoạn các dự án đã đẩy mạnh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp theo hướng gia tăng hệ số sử dụng đất lúa từ 1,7 vòng/năm 2000 tăng lên 3 vòng/năm 2014. Trong đó đất chuyên lúa giảm dần. Lúa luân canh màu năm 2014 chiếm gần 25% đất lúa (tương đương 15.515 ha) và lúa kết hợp nuôi thủy sản chiếm gần 2% đất lúa (tương đương 1.234 ha).

Công tác KN làm nền tảng cho SX nông nghiệp Vĩnh Long phát triển ngày càng bền vững; năng suất chất lượng cây trồng, vật nuôi đều gia tăng đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nếu như năm 2001 tỉ lệ hộ dân sử dụng giống lúa xác nhận chỉ khoảng 3% diện tích thì đến năm 2014 đã đạt trên 50%.

Trung tâm đã trình diễn 126 ha vườn cây kiểu mẫu để nông dân trong tỉnh tham quan rút kinh nghiệm. Quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa đã thực hiện trên 335,3 ha, bình quân lợi nhuận khoảng 11,62 triệu đ/ha/vụ lúa, lợi nhuận 1 vụ màu cao 1,5 - 5 lần lúa...

Các mô hình SX triển khai theo hướng VietGAP, GlobalGAP đã nâng cao giá trị sản phẩm trong nước và xuất khẩu. Bưởi Năm Roi được HTX và doanh nghiệp thu mua xuất khẩu sang châu Âu.

Mô hình nuôi cá trên ruộng lúa thu lời bình quân 11,2 triệu đ/ha. Nuôi cá trong ao, mương vườn có lời 56 triệu đ/ha. Tự SX giống và nuôi cá sặc rằn thu lời 4 - 5 triệu đ/1.000 m2. Nuôi cá rô đồng trong ao lời 150 triệu đ/ha...

Nhiệm vụ của KN thời gian tới là gì?

Thực hiện chỉ đạo của Trung tâm KN Quốc gia, Sở NN-PTNT, trung tâm tiếp tục đổi mới công tác KN nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, góp phần thực hiện thắng lợi đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long theo hướng nâng cao giá trị, hiệu quả và phát triển bền vững giai đoạn 2014 - 2020” và chương trình xây dựng NTM.

Cụ thể, tập trung mọi nguồn lực và gắn kết cùng các địa phương xây dựng nhiều mô hình nông nghiệp tăng trưởng theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, đẩy nhanh ứng dụng TBKT vào SX. Chú trọng công tác chuyển giao TBKT thông qua đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền, đào tạo huấn luyện KN, nâng cao hiệu quả của tập huấn, hội thảo, tham quan…

Củng cố, hoàn thiện mạng lưới KN cơ sở để có sự chỉ đạo và quản lý thống nhất các hoạt động. Tham gia tích cực dạy nghề cho lao động nông thôn cho để nâng cao trình độ SX, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế. Duy trì và mở rộng hoạt động các điểm tư vấn KN, chủ động đề xuất và xây dựng các chương trình, dự án dài hạn theo hướng tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên cơ sở thâm canh tăng năng suất, chất lượng đạt hiệu quả cao và sử dụng tài nguyên hợp lý.

Hình thành và phát triển các vùng chuyên canh, luân canh cây trồng, vật nuôi tạo nên cơ cấu cân bằng vững chắc trong ngành nông nghiệp; gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp chế biến và ngành nghề nông thôn...

Xin cảm ơn ông!

Nông Nghiệp Việt Nam